Dane z ostatnich 20 lat wskazują na wzrost występowania nadciśnienia tętniczego również w Polsce. Według badania NATAPOL 2011 rozpowszechnienie nadciśnienia wśród osób w wieku 18-79 lat wzrosło z 30 do 32 %, czyli do około 9 milionów osób. Niezdrowy i szybki tryb życia, palenie tytoniu, stres, mała regularność aktywności fizycznej oraz niezdrowe odżywianie to powody, które sprawiają, że coraz więcej z nas choruje na nadciśnienie tętnicze. Najczęściej nie wiedząc o tym.
Układ krążenia to zamknięty system składający się z serca i naczyń krwionośnych. Krążenie krwi w naczyniach wymuszone jest przez działające niczym pompa serce. System ten można porównać do zestawu rurek o różnej średnicy, tworzonych przez dwa rodzaje naczyń krwionośnych - tętnice i żyły. Ciśnienie tętnicze to nacisk przepływającego strumienia krwi na ścianę tych naczyń.
Centralną częścią układu krążenia jest serce, które tłoczy krew do aorty, największego naczynia tętniczego o szeregu rozgałęzień tworzonych przez tętnice doprowadzające krew do narządów (mózgu, serca i nerek). W miarę oddalania się od aorty, średnica tętnic stopniowo zmniejsza się. Przechodzą one w sieć drobnych tętniczek zwanych naczyniami włosowatymi. Z naczyń włosowatych poszczególnych narządów krew zabiera niepotrzebne organizmowi produkty przemiany materii i odpływa do naczyń żylnych, których średnica - w miarę zbliżania się do serca - stopniowo rośnie. Przez prawy przedsionek i komorę krew trafia do płuc, skąd wzbogacona w tlen, wpływa przez lewy przedsionek do lewej komory, a z niej wyrzucana jest ponownie do aorty.
Ciśnienie krwi jest najwyższe podczas skurczu lewej komory serca, kiedy krew wtłaczana do aorty i dużych tętnic - to ciśnienie skurczowe.
Najmniejszą wartość ciśnienie krwi osiąga z kolei podczas rozkurczu komory (serce znajduje się wówczas w stanie spoczynku przed ponownym skurczem) - to ciśnienie rozkurczowe.
Ciśnienie krwi mierzy się w milimetrach słupa rtęci (mm Hg), a podczas pomiaru uzyskuje się dwie liczby, oznaczające ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Na przykład:140/190 mm Hg, co należy odczytywać: „sto czterdzieści NA dziewięćdziesiąt słupa rtęci”. Pierwsza liczba – zawsze większa – określa ciśnienie skurczowe (tzw. górne). Druga liczba – zawsze mniejsza – określa ciśnienie rozkurczowe (tzw. dolne).
Zgodnie z obowiązującą klasyfikacją ciśnienia tętniczego za prawidłowe uznaje się ciśnienie 120-129/80-84 mm Hg.
Nadciśnienie tętnicze to choroba charakteryzująca się podwyższonym ciśnieniem krwi równym bądź przekraczającym 140/90 mm Hg. Chorobę tę rozpoznaje się na podstawie kilkakrotnych pomiarów ciśnienia krwi, wykonywanych zazwyczaj w kilkudniowych lub kilkutygodniowych odstępach podczas kolejnych wizyt u lekarza.
Nadciśnienia tętniczego nie można zdiagnozować, opierając się na pojedynczym pomiarze ciśnienia krwi.
U większości chorych nie stwierdza się konkretnej przyczyny rozwoju nadciśnienia tętniczego. Na jego wartości może wpływać wiele czynników:
W zależności od przyczyny wywołującej wzrost ciśnienia tętniczego, chorych dzieli się na dwie grupy:
Najprostszy sposób wykrywania choroby to systematyczny pomiar ciśnienia tętniczego. Powinny go również wykonywać osoby z prawidłowym ciśnieniem.
Stwierdzenie w jednorazowym, przygodnym pomiarze umiarkowanie podwyższonego ciśnienia krwi nie zawsze świadczy o nadciśnieniu tętniczym, ale powinno skłonić do wykonania dalszych pomiarów oraz zgłoszenia się do lekarza w celu przeprowadzenia właściwej oceny wysokości ciśnienia tętniczego.
Osoba, u której stwierdzono nadciśnienie tętnicze, powinna zaopatrzyć się w aparat do pomiaru ciśnienia i nauczyć samodzielnego pomiaru.
Nadciśnienie tętnicze to skrytobójca. Na ogół przez długi czas nie powoduje wyraźnych dolegliwości. Czasami powoduje ból głowy lub męczliwość. Skutki nadciśnienia mogą rozwijać się skrycie i po latach prowadzić do niekorzystnych zmian w sercu (np. zawału lub niewydolności serca), mózgu (udaru mózgu), a także w naczyniach krwionośnych i nerkach. Uszkadzając niektóre narządy, podwyższone ciśnienie krwi zaburza ich funkcję, czyli prowadzi do rozwoju tzw. powikłań narządowych.
Pamiętajmy! Szczególnie niebezpieczne jest niewykryte lub nieleczone nadciśnienie tętnicze.
U zdecydowanej większości chorych leczenie polega na podawaniu leków obniżających ciśnienie krwi. Zalecana jest także modyfikacja dotychczasowego stylu życia.
Wartość ciśnienia tętniczego krwi można mierzyć korzystając z ciśnieniomierza. Aby domowy pomiar był wiarygodny należy korzystać z aparatów o potwierdzonej dokładności. Ciśnieniomierz najlepiej kupić w aptece korzystając z porad farmaceuty.
Najlepiej pomiar wykonywać zawsze o tej samej porze, w ciszy i w spokoju.
Godzinę przed pomiarem nie należy pić alkoholu, kawy i palić papierosów.
Należy odpocząć na 5 minut przed pomiarem
Ramię musi być swobodnie podparte na wysokości serca
Nie należy się poruszać ani rozmawiać w trakcie pomiaru.
Należy zapisywać otrzymane wyniki i mierzyć ciśnienie regularnie
Źródło: magazynudarowy.pl